PERKUTAN KORONER GİRİŞİM NEDİR? STENT NEDİR?
Perkütan Koroner Girişim (PCI) Nedir?
Perkütan koroner girişim (PCI), tıkalı veya daralmış kalp damarlarının ameliyatsız olarak anjiyografik tekniklerle açılması işlemidir. PCI işleminin esası; daralmış veya tıkalı damar bölgesinin özel bazı teller, balon ve stentler kullanılarak açılmasıdır.
Stent nedir? Yapısında neler vardır?
Stent, balon ile açıklık sağlanan bölgeye yerleştirilen tel örgü/ağ şeklinde tüptür. Yapısı genellikle paslanmaz çelik, nitinol veya krom-kobalt gibi metal alaşımlar ve polimerlerden oluşur.
Stentler arasında fark var mıdır? İlaç kaplı veya çıplak (metal) stentlerin birbirlerine üstünlükleri nelerdir?
İlaç kaplı stentler, çok ince yapıda ve özel dizayn edilmiş çatıları ve müdahale bölgesine temas ettiklerinde doku içine bıraktıkları ilaç molekülleri sayesinde açılan bölgenin yeniden daralma (restenoz) riskini belirgin olarak azaltırlar. Çıplak metal stentler (BMS) ise sadece metalik çatı yapısında olup, bu stentlerin yapısında ilaç molekülleri bulunmaz. Yeni jenerasyon ilaç kaplı stentlerin kullanıldığı PCI işlemlerinde işlemden sonraki bir yıl içinde restenoz riski %2.5 civarında iken; çıplak BMS stentlerde ise bu risk işlemden sonraki ilk yıl yaklaşık %15 gibi yüksek düzeylerdedir.
Kimlerin Perkütan Koroner Girişime İhtiyacı Olur?
Koroner anjiyografi ile kalp damarlarında darlık veya tıkanıklık tespit edilen hastalar, uzman tarafından belirlenen girişim endikasyonu ile (hasta şikayeti, anjiyo öncesi yapılan test sonuçları ve hastaya özel haller göz önünde bulundurularak) PCI işlemine tabi tutulurlar.
Akut kalp krizi gibi acil durumlarda da tıkanan damara hızlıca müdahale imkanı sunması, PCI işleminin hayat kurtarıcı bir işlem olarak kardiyolojide çok büyük önem kazanmasına sebep olmuştur. Primer PCI adı verilen ve kalp krizinde tanı konar konmaz beklenmeksizin hastanın kateter laboratuarına alındığı ve tıkalı damarının açıldığı bu işlem hayat kurtarıcıdır.
PCI kararı alınırken hangi durumlar göz önüne alınır?
Sizin için en iyi tedavi seçeneğini belirlemek amacıyla kardiyoloğunuz ile birlikte bir değerlendirme yapılması en doğru yoldur. Hastaya uygulanacak tedavinin seçimi (ilaç tedavisi, PCI veya cerrahi tedavi) aşağıdaki faktörlere bağlıdır:
- Tıkanıklıkların sayısı ve özellikleri.
- Diğer kardiyak ve kardiyak olmayan tıbbi durumlar.
- Kalp kası fonksiyonunuz ve yaşınız
Perkütan Koroner Girişimden (PCI) Öncesi Hazırlık
Acil olmayan bir durumda, işlemden birkaç saat önce bir şey yememeniz veya içmemeniz (aç kalmanız) gerekebilir. Özel bazı kan sulandırıcı ilaçlar (antikoagülanlar) kullanıyorsanız, bu ilaçları geçici olarak bırakmanız gerekebilir. Bu grup ilaçlar kesilmeden de işleminiz yapılabilir, ancak burada kararı işlemi yapacak olan operatör verir ve sizi olası riskler konusunda bilgilendirerek işlemi planlar.
Perkütan Koroner Girişim Sırasında Ne Olur?
PCI, girişimsel kardiyolog (kalp, kan damarları ve dolaşım sistemi konusunda uzmanlaşmış bir doktor) tarafından gerçekleştirilir. Sizi sakinleştirmek ve rahatlatmak için bir sakinleştirici ilaç (anestezi) verilebilir. Genellikle işlem sırasında uyanık olursunuz, ancak hiçbir şey hissetmezsiniz.
PCI sırasında kardiyoloğunuz şunları yapar:
- Kolunuzdaki bir kan damarından veya uyluk üstünden küçük, içi boş bir tüp (kılıf) yerleştirir.
- Kılıfın içinden küçük, içi boş bir tüp (kateter) geçirerek kalbinize yönlendirir.
- Kontrast boyası enjekte eder ve kateteri gerçek zamanlı olarak görüntülemek için anjiografi cihazını kullanır.
- Kateterin ucundaki bir balonu şişirerek tıkalı arteri açar.
- Çoğunlukla müdahale edilen arterin kalıcı açıklığını sağlamak için bir stent veya birden fazla stent yerleştirir.
- Kateteri çıkarır ve giriş noktasını el bileğinizde bir kompresyon bandajıyla veya uylukta küçük bir dikiş ya da kolajen tıkaç ile kapatır.
Bu işlem genellikle 30 dakika ile iki saat arasında sürer. Tam süre, plak birikiminin boyutuna ve diğer faktörlere bağlıdır.
Perkütan Koroner Girişimden Sonra Ne Olur?
İşlemden sonra, genellikle bir gece hastanede kalırsınız. Bazı özel halleri taşıyan PCI işlemlerinden sonra ise hasta aynı gün taburcu edilebilir. İşlem sonrası, kan basıncınız ve nabzınız ile birlikte el bileği veya kasık bölgesindeki giriş bölgesi kontrol edilir, elektrokardiyografi ve gerekli hallerde kan tahlilleri yapılır.
PCI ÖNCESİ
PCI SONRASI
Perkütan Koroner Girişimin (PCI) Riskleri veya Komplikasyonları Nelerdir?
Tüm girişimsel ve cerrahi işlemlerin riskleri vardır.
PCI işleminin riskleri şunları içerebilir:
- Kateterin yerleştirildiği bölgede kanama veya hasar oluşması
- Yerleştirilen stent içinde pıhtılaşma (stent trombozu)
- Açılan damarda yeniden daralma (restenoz)
- Alerjik reaksiyonlar
- Girişim bölgesinde enfeksiyon
- İnme
Perkütan koroner girişim genellikle düşük komplikasyon riskiyle güvenli bir prosedürdür. Yukarıda sıralanan komplikasyonların oluşma riski, hastanın özelliklerine (yaş, damar anatomisi, şeker hastalığı, böbrek yetmezliği…vb), müdahale edilen damarın özelliklerine (aşırı kireçlenme-kalsifikasyon, kronik tam tıkanıklık, damar içi yoğun pıhtı, eski by-pass damarlarındaki darlık ve tıkanıklıklar…vb.) ve operatörün uygulama tekniği ve tecrübesi ile ilişkilidir.
